Leo Verhart - inspreker commissievergadering 27-5-2024
Leden van de commissie Ruimte,
We staan daag op een cruciaal kantelpunt. Maar stelt u zich eens voor dat het vandaag 2074 is en we allemaal 50 jaar ouder zijn. Hoe onwaarschijnlijk voor sommigen misschien ook, maar laten we ervan uitgaan dat het zo is.
Ons klimaat is veranderd, maar toch zijn we in staat geweest de verslechtering van de natuur en het verlies aan waardevol cultuurhistorisch landschap te stoppen. Het heeft moeite gekost die natuur te herstellen en te versterken, maar het resultaat mag er zijn. Cruciaal was de beslissing van de gemeenteraad van Roermond in de zomer van 2024 om af te zien van het ontwikkelen van een tweede jachthaven in Asselt. In plaats van een exclusieve Club Méditerranée aan de Maas, kon op die die locatie de natuur worden hersteld en waardevol landschap worden behouden.
Dat jaar 2024 was dus een kantelpunt. Er kwam een einde aan het opofferen van natuur en landschap voor economische ontwikkelingen, zeker die zonder nut en noodzaak. Er lagen oude plannen, er was de dreiging van schadeclaims, maar de tijd was aan het veranderen. Het vergde durf en lef om op dat moment de keuze te maken voor natuur en cultuurhistorie, maar het heeft Roermond veel opgeleverd. Aan de noordkant van een inmiddels behoorlijk verstedelijkt gebied ligt een prachtige en waardevolle groene long. Het mondingsgebied van de Swalm is de kern van een zone met rijke natuur en grote biodiversiteit, die zich langs de Maas in noordelijke richting uiteindelijk uitstrekt tot voorbij Reuver. Naar het oosten toe ligt, in het stroomdal van de Swalm, een brede gordel van natuur, die de Maas en Meinweg met elkaar verbindt. Ten noorden en ten oosten van de stad is dus die aaneengesloten zone te vinden. Het is de kraamkamer voor onze stedelijke en provinciale natuur en een gebied waar de mensen uit Roermond graag vertoeven.
Het is niet alleen de natuur die dit mooie gebied bijzonder maakt. Ook de cultuurhistorische sporen uit een ver en minder ver verleden zijn zichtbaar in relatie met dat gespaarde landschap: de meer dan honderdduizend jaren oude terrassen van de Maas, grafheuvels uit de prehistorie, Romeinse wegen, verdedigingswerken uit de middeleeuwen en nieuwe tijd, het landgoed en kasteel Hillenraad, restanten van verdedigingswerken uit de Tweede Wereldoorlog en constructies die verband houden met de keramische industrie.
Onze groene gordel met die sporen van een lange geschiedenis wordt ook gewaardeerd door andere Limburgers en door mensen van buiten de provincie. Dergelijk grote aaneengesloten groene gebieden met een hoge kwaliteit zijn een zeldzaamheid in Limburg en Nederland. Roermond heeft juist de afgelopen 50 jaar dit gebied gekoesterd en versterkt.
Zover is het nu nog niet. Ik zei het al aan het begin. We staan op een kantelpunt. Er is nog geen jachthaven. Er is water, natuur en de kans die verder te ontwikkelen. Het is aan u dat kantelpunt werkelijkheid te laten worden en een nieuwe weg in te slaan met meer oog voor die natuur, landschap en cultuurhistorie. Toestemming voor een tweede jachthaven in Asselt, in wat voor vorm dan ook, zal dat onmogelijk maken. Mij lijkt de keus dus niet zo moeilijk. Geen tweede jachthaven en voorrang voor natuur, landschap en cultuurhistorie.
Dank u voor uw aandacht.
Leo Verhart
Wieler 27
6071 PD Swalmen